“Ik draag een papieren zak over mijn hoofd.
Als ik me vrolijk voel, draag ik een rode papieren zak.
Als ik me triest voel, neem ik een blauwe papieren zak.
Als ik me gewoon voel, neem ik een bruine papieren zak. Als ik me grandioos voel, draag ik een kartonnen doos.
En toch roept iedereen voortdurend dat ik mijn gevoelens niet durf te uiten. Hoe moet je je gevoelens dàn uiten?”
Jules Feiffer, een hedendaagse Amerikaanse cartoonist, schreef dit toneelspel, dat is aangevuld met enkele stukken van Paula van der Schilt, een Nederlands auteur. Ruim zestig strips komen voorbij in korte scènes. De strips kenmerken zich door pogingen tot liefde en droevig stemmend zelfinzicht. Om het draaglijk te houden, bieden de auteurs twee remedies: cynisme en berusting. Zoals het echtpaar dat zich verbaast dat zij als enigen nog bij elkaar zijn: “Het is een wonder dat wij nog bij elkaar zijn. Zal wel zijn omdat we niet van elkaar houden. Veel voor te zeggen hè, tweede keus.”
Regie
Ank Borsboom
Speeldata en locatie
7 t/m 10 december 2000
Theater De Poort, Paviljoensgracht 18, Den Haag
Rolverdeling
Spelers | Annelies Bolhoeve, Christiaan la Poutré, Derk-Jan de Grood, Erik Hoeksema, Foske Meerloo, Janine de Jager, Jeannette Bosboom, Jeroen Smit, Marc Fluttert, Marion Duinmayer, Petra Delsing, Saskia den Heijer (dans), Willem van den Bosch.
Medewerkers
Productie | Rudy Ramondt
Decorontwerp | Herman Schartman en Marc Fluttert
Fotografie | John Baldew
Grime | Debbie en Wanda van Kempen
Publiciteit | Christiaan la Poutré
Techniek | Henk Derks, Marnix Bosman, Edith Swinkels, Rudy Ramondt
Met dank aan
Toneelgroep Drang, Marco Smit, Evert Jan Korving
Foto’s
Reacties
Haagsche Courant – ‘Hou me vast’ zeer geslaagde voorstelling
De auteur, een Amerikaans cartoonist, schreef voor een avondvullende voorstelling een serie van zo’n kleine zestig scènes, die als strips voorbij gaan op de planken. Adodvs en regisseur Ank Borsboom hebben zich gewaagd aan het hachelijke avontuur hier een samenhangend en boeiend geheel van te maken. Ze zijn daar zonder meer in geslaagd.
Het decorontwerp van Herman Schartman en Marc Fluttert bezat een effectieve eenvoud: twee grote, zwarte frames, als vensters zonder uitzicht, en daaronder een zware rode balk. Het speelse element vormde één enkele grote rode ballon.
Borsboom had een uitstekende mise-en-scène ontworpen. In een voorstelling als deze is de punctuele uitvoering daarvan een eerste vereiste. Daaraan werd prima voldaan. Haar dertien spelers bewogen zich in een strakke discipline, waarin kleine vondsten met soms hilarische aspecten goed tot hun recht kwamen. De spitse onderkoelde humor en het cynisme van de tekst kwam heel mooi naar voren. Hier bleek een doordachte tekstregie vruchten af te werpen.
Nu had Borsboom de beschikking over spelers die zich zowel als groep als in afzonderlijke scènes sterk wisten te manifesteren. Hun expressiviteit in woorden, gebaren en gelaatsuitdrukkingen was vaak heel verrassend en humoristisch veelzeggend. Ook hun timing liet niets te wensen over.
Hoewel het merendeel van de strips gekenmerkt werd door een onderstroom van humor, bleek een van de hoogtepunten van de avond het verlegen gebed tot God van een vrouw die nooit bidt, maar de dokter heeft het haar aangeraden. Haar ietwat lacherige onderhoud met de Allerhoogste was hartbrekend in zijn machteloosheid.
Angela van Kleef, Haagsche Courant 8 december 2000
Haghespiegel recensie
‘Hou me vast’ van Jules Feiffer is een serie strips over het leven. De strips zijn uitstekend geschikt voor improvisatietoneel, zoals menig toneelspeler wel gemerkt zal hebben. Diezelfde serie aan elkaar breien tot een avondvullende voorstelling is een lastige opgave, toch zijn de dertien acteurs en actrices van Adodvs onder regie van Ank Borsboom daar goed in geslaagd.
Adodvs speelde een selectie van strips van Jules Feiffer, aangevuld met enkele stukken van Paula van der Schilt. Het zijn monologen en dialogen, oorspronkelijk bedoeld voor twee mannen en drie vrouwen, maar kunnen door meerdere mensen worden gespeeld. Ze worden gekenmerkt door scherp inzicht, cynisme, berusting en droge humor. Er zitten veel, heel veel neurotische tiepjes in deze strips.
De aankleding was strak en eenvoudig. Zwart was overheersend. Alle spelers waren in het zwart gekleed, de danseres en haar metgezellin hadden als enigen een rood accent in hun kleding. Het decor, voor de pauze een rode balk, na de pauze een wit raamwerk, waar de spelers veelvuldig gebruik van maakten, was simpel en doeltreffend. De grote rode ballon leverde een leuk accent. In sommige scènes werden felgekleurde accessoires gebruikt.
Een aantal scènes vielen op, onder andere een scène van een dame met een boa, die door een hevig springende zeer komische acteur werd verteld dat hij wel van haar hield, maar haar niet mocht. Een andere zeer komische scène werd gespeeld door een actrice die allerlei triviale dingen kon vertellen, maar niet wist waar haar bril was gebleven. Diezelfde actrice had ook een ontroerende scène waarin ze tot God bad haar zieke man te sparen. Feiffers droge humor kwam prachtig naar voren in het einde van de scène waarin ze God vroeg in plaats van haar man, de dokter te nemen.
De roodharige danseres was sprankelend, fel en neurotisch. Ze leverde een paar prachtige dansen over het leven, in sommige van die dansen vergezeld van een actrice. Beiden kwamen hierin goed uit de verf, jammer was dat ze soms niet te verstaan waren door de luide muziek.
De danseres was ook de eerste die op een gegeven moment doodviel, als eerste van een aantal spelers. Ik verwachtte dat alle spelers dood zouden vallen, gelukkig gebeurde dat niet. Na zes spelers stonden ze weer op, werd er een kaasdoek achter het raamwerk dichtgeschoven en liepen ze achter het gordijn langs. In het licht, schaduwen werpend bleven ze staan en ‘verfden’ met grote blokkwasten de achterwand. De vele kleuren, door de kwasten op het achterdoek geworpen, waren een cadeautje. Het was, zeker door de eenvoud, een mooie scène. Het cynisme van Feiffer kwam er uit door de twee acteurs op de voorgrond: ‘Is er leven na de dood? Noem je dit leven dan?’
Adodvs heeft een goede voorstelling gegeven met ‘Hou me vast’. De dertien spelers hebben zonder meer een goede prestatie geleverd. Over het algemeen was het amusant. Het geheel was boeiend.
Er werd door alle acteurs goed gespeeld. Timing en plaatsing van de scènes waren uitstekend. Er waren diverse goede vondsten, waardoor het geheel erg leuk was om te zien. Het toneelbeeld was, mede door de uitstekende belichting, mooi om te zien. Een voorstelling om met tevredenheid naar terug te kijken.
Ali Molenaar in Haghespiegel, december 2000
Interview met regisseur Ank Borsboom
“Laat de mensen groeien”
Rode draad? Was mij fascineert is de rauwheid in de stukken van Sam Shepard, de schoonheid van de gedichten in Junkieverdriet, de onmacht van mensen in Jan Rap en in het huidige spel de
zwarte humor van Jules Feiffer. Geen echte rode draad dus.
Lees verder …